"آزادی های یواشکی" موثرترین اقدام زنان برای آزادی بعد از 3 دهه (با کمک تکنولوژی)


حتما شما هم خبر راه افتادن صفحه فیسبوکی "آزادی های یواشکی زنان در ایران" را شنیده اید، صفحه ای به ظاهر ساده که در آن هرکس که علاقه مند باشد می تواند عکس ها و تصاویر بدون حجابش را منتشر کند و از این راه نوعی اعتراض مدنی و حداقل حق آزادی، که نوع پوشش است را بیان کند.

این کمپین برخلاف ظاهر ساده اش، به دلایل زیر در مبارزات مدنی زنان برای دستیابی به حق برابرشان، اهمیت بسیاری دارد:

اولین و مهم ترین دلیل ایجاد همبستگی و اتحاد بین مردم -زنان- است. عاملی که کمبود آن در تمام مبارزات مدنی اخیر ایرانیان دیده می شود. عمده آن هم ناشی از نبود رسانه یا انجمن های متشکل است، که باعث می شود مردم از قدرت نهفته خود بی خبر باشند.
همانطور که پیشتر هم گفته بودم نقطه قوت حاکمیت عدم شفافیت در آمار و بزرگنمایی بیش از حد طرفداران خودش است. حال این فرصت فراهم شده که اکثرت "جمعیت خواستار تغییر" -حتی بطور مجازی- اولا یکدیگر را پیدا کنند و روحیه بخش هم باشند و ثانیا صدایشان را بصورت غیرقابل انکار به گوش حاکمان برسانند.

دلیل دوم تاکید زنان بر بدیهی ترین خواسته طبیعی شان است. "آزادی پوشش" در همه جا از بدیهیات حق حیات محسوب می شود و این مساله در کمتر کشوری به عنوان مشکل مطرح بوده/هست. به همین دلیل عمومی شدن این حرکت، توجه زیاد بین المللی و به تبع آن فشارهای سیاسی-اجتماعی بر حکومت جهت تغیر رفتار ایجاد خواهد کرد. "حجاب اختیاری" هیچ خواسته عجیب و زیادی نیست و از سوی هر عقل سالم با هر درجه از گرایش مذهبی پذیرفته شده است.
به همین دلیل در صورت فراگیر شدن این حرکت، حکومت هیچ ابزاری برای ادامه قانون "پوشش اجباری اسلامی" نخواهد داشت. چرا که از یک طرف در متون اسلامی هیچ اجبار شرعی برای حجاب وجود ندارد و از طرف دیگر توجیه حاکمیت بر "حداکثر بودن جمعیتی که خواستار حجاب اجباری هستند"، عمیقا به زیر سوال خواهد رفت.
عمیقا اطمینان دارم که حتی زنانی که مقید به داشتن پوشش اسلامی هستند به هیچ عنوان علاقه ای به اجباری بودن حجاب در جامعه ندارند و طرفداران "پوشش اختیاری" در حداکثر مطلق آرا خواهند بود. (تقریبا هیچ زنی -و مردی- را پیدا نخواهید کرد که طرفدار حجاب اجباری باشد! چه شخصا به حجاب معتقد باشد یا خیر)

سوم- کسی نمی تواند جلوی این کمپین را بگیرد! در عنوان کمپین مشخص است که این اقدام بطور "یواشکی" انجام می شود، و هیچ مامور دولتی در محل تصویر برداری وجود ندارد. حاکمیت هم هیچ توانی برای جلوگیری فیزیکی از این اقدام ندارد و نخواهد داشت. نه ماموران بیشتری می تواند استخدام کند جهت مقابله و نه فیلتر بیشتری بر فیس بوک می تواند قرار دهد.
شاید تنها راه مقابله حاکمیت، ترساندن زنان مشارکت کننده باشد که این حربه اولا قبلتر با گشت ارشاد انجام شده! و ثانیا مشارکت در این طرح نیازی به نشان دادن هویت -صورت- وجود ندارد.

چهارم- مقابله با تصورات غلط، ساختگی و عقب مانده "گسترش فساد و فحشا در صورت نبود حجاب" در میان اندک قشر تحت تاثیر رسانه های جمهوری اسلامی است. همانطور که بسیاری از زنان نیز گزارش داده اند بسیاری اوقات نداشتن حجاب، نه از سوی حکومت، که از طرف سایر مردم امری بسیار عجیب دیده می شود و به قول دختری "نگاه های بعضی مردان از صد گشت ارشاد بدتر است". حتی اگر تصور کنیم این کمپین هیچ برد سیاسی-اجتماعی نداشته باشد، از نظر فرهنگ سازی بسیار موثر خواهد بود. چرا که برابری و حق اولیه پوشش زنان را در عمیق ترین و گسترده ترین لایه های اجتماعی ایران نفوذ خواهد داد. و "ترسانده شده ها" خواهند فهمید که ترسشان بی دلیل است و هیچ رابطه ای میان حجاب و فحشا وجود ندارد. چه بسا امروز با وجود حجاب اجباری آمار تجاوز و فحشا بسیار بالاتر از قبل از آن است.علی الخصوص در شهرهای مذهبی مانند قم که رتبه اول کشوری را در معضلات اجتماعی مانند طلاق، روسپیگری و ایدز دارا هستند (اینجا و اینجا).

پنجم- تشویق بیشتر زنان جهت مشارکت در این طرح؛ بدیهی است که با تشکیل چنین هسته ای، امکان اشتراک نظر و بیان دیدگاه ها برای زنان فراهم می شود و این خود باعث مشارکت بیشتر زنان در این طرح خواهد شد. خصوصا که می بینند چه تعداد فکر و اندیشه مشابه در جامعه وجود دارد که امروزه بنا به اجبار حاکمیت قابل شناسایی نیستند. این همدلی و همبستگی طرفداران بیشتری را به خود جذب خواهد کرد.

ششم- این کمپین تمامی تبلیغات ترویج حجاب اجباری را خنثی خواهد کرد؛ چرا که عمده تبلیغات ترویج حجاب نگاهی مردسالارانه و کالایی به زن دارد و همانطور هم که قبلا دیده شده این تبلیغات زنان را با کالاهای مصرفی مقایسه کرده و پوشش -حجاب- را محافظی برای آسیب ندیدن زن بیان می کنند. (بگذریم که در "میدان سخن" دقیقا برعکس، حجاب زنان عامل حفاظت مردان شناخته می شود!) این حرکت برخلاف آن تبلیغات دستوری، از بطن مردم برآمده است و ارتباط بهتری با مخاطبش -زنان- برقرار می کند. علاوه بر تبلیغات حکومتی، این کمپین بیهودگی و عبث بودن گشت های ارشاد و هزینه های عظیم حکومتی را بیش از پیش نشان می دهد و بعد از 35 سال فشار، آن به تمسخر می گیرد.

هفتم- این طرح از کم هزینه ترین و موثرترین روش های احقاق حقوق مدنی است! هیچ روشی از نظر راندمان هزینه و بازده به پای این طرح نمی رسد، این روش اعتراضی هیچ درگیری فیزیکی ندارد و اعتراض کننده هیچ خسارتی -مالی و جانی- نمی بیند. از سوی دیگر تنها تاثیرات حضور این جمعیت خواهان تغییر بسیار زیاد است. این روش از آرام ترین روش های اعتراض مانند راهپیمایی سکوت، نافرمانی مدنی، اعتصاب کاری، تحریم انتخابات و... غیره کم هزینه تر، فراگیرتر و موثرتر است.

قطعا می توان منافع دیگری را نیزبرای این حرکت تصور کرد که از حوصله این بحث خارج است. (مانند افزایش اعتماد به نفس زنان، رفع نگاه جنسیتی به زن، کاهش جرایم جنسی، عادی شدن روابط زن و مرد که باعث کاهش آزار جنسی، متلک های خیابانی، جلوگیری از تبعیض جنسیتی و.. خواهد شد نام برد.)

علاوه بر این دلایل با این حرکت، اصلی ترین نشانه "اسلامی" بودن "جمهوری اسلامی"، که "حجاب اجباری" است از بین خواهد رفت. چرا که جمهوری اسلامی بجز حجاب اجباری زنان در هیچ زمینه دیگری اسلامی دیده نمی شود. نه اقتصادش اسلامی است (با اصلیت بانکداری بدون ربا)، نه سیاست اش برمبنای اسلام است (حتی عملا بر ضد اعراب و مسلمانان دیگر است) نه سیستم آموزشی اش اسلامی است، و نه هیچ شاخص اجتماعی دیگری اعم از دزدی، فساد، ارتشا، عدالت، اخلاق و...  مطابق با آموزه های اسلامی دارد.
تا حدی که اگر تصور کنیم همین فردا حجاب اجباری حذف شود دیگر هیچ نشانه دیگری از اسلامیت بجز اندک مساجد تعطیل و خلوت -که بیشتر نقش "خانه سالمندان" را ایفا می کنند!- در جامعه دیده نمی شود.

به همین دلیل پیش بینی می شود که مقاوت بسیاری در مقابل این خواسته بحق زنان و این کمپین ایجاد شود، که اتفاقا دست و پا زدن بیشتر حاکمیت به ضررش تمام خواهد شد چرا که خلا نبود رسانه های تصویری و شنیداری "داخلی" این کمپین را پر خواهد کرد و مردم بیشتری با خواسته به حقشان آشنا خواهند شد.

بسیار به این حرکت خوشبینم و امیدوارم سرآغازی باشد بر حق برابری زنان و همزمان فشار بر حاکمیت جهت به رسمیت شناختن سایر حقوق انسانی ایرانیان مانند حق رای، آزادی بیان، دموکراسی و شفافیت بروکراسی.

پی نوشت:
1- در عرض چند ساعت از نوشتن تا ویرایش این متن تعداد علاقه مندان این صفحه ده هزار نفر افزوده شد! جای بسی مسرت است.
2- عکس بالا، سفارت ایران در هنگام رای گیری!

۲ نظر:

ناشناس گفت...

با سلام و سپاس از تحلیل شما
از بخش هایی از نوشته شما برای نگارش یک گزارش بهره بردم.

آرسین گفت...

ناشناس گرامی،

مطالب این وبلاگ با ذکر نام بلامانع است.
اگر مطلب شما در فضای مجازی منتشر می شود، می توانید برای دسترسی بهتر مخاطبان، لینک مطلب را نیز در اینجا بگذارید.

موفق باشید